11 Aralık 2013 Çarşamba

Winter is coming...

Aralık ayında hala bahçe mi bakacağız diye şaşırmayın bakarsak bağ olur, bakmazsak bahara daha çok işimiz olur :) Aralık ayı işleri aslında kasım ayı işlerinden pek farklı sayılmaz, daha çok onların bir devamı, tekrarı ya da yetişemeyenlerin telafisi gibi. O yüzden aralık işlerine kasım işlerini tekrar bir okuyarak başlamanızı tavsiye ederim, tıklayınız...

Bahçe temizliği
Yine temizlenecek bir şeyler kaldıysa temizlemek en esas işimiz. Şiddetlenen rüzgarlarla son dökülen yaprakları da toplamak, ağaçların çalıların diplerini iyice açmak baharda daha az haşere / zararlı problemi yaşamanızı sağlayacaktır.


Bu ay temizlik işlerine bazı illerde kar temizliği de eklenecek. Bahçenizi kardan temizlerken dikkat edilmesi gereken bir kaç konu var:

- Bahçeyi örten kar örtüsünün bir yere yığılmaması, aşırı baskı yapmaması, eşit şekilde yayılması önemli, o sebeple rüzgar benzeri sebeplerle bir yerde birikme olursa kürekle dağıtmanız gerekecek.
- Yoldaki karları kürerken bahçeye veya bir ekim alanına doğru atıyorsanız yolu tuzlamamış olmalarına dikkat etmeniz gerekir. Eğer siz kendiniz otopark ya da bahçe yollarınzı tuzluyorsanız bitkilerinize zarar vermemek için ev hayvanları için zararlı olmayan tür tuzlardan almalısınız ki bitkileriniz de zarar görmesin.
- Ağaçlarda biriken karların dallara yük yapıp kırmaması için temizlenmesi gerekir. Ama bunu yaparken vurarak değil, hafifçe silkeleyerek yapmalısınız. Donan dallar kolayca kırılabilir.
- Dallarda buz sarkıtları oluşmuşsa en iyisi hiç dokunmamak ve buzun kendi kendine erimesini beklemek. Yoksa buzları kıracağım derken donmuş dallara zarar vermeniz de olası.


Kıştan koruma önlemleri
Bahçenin kullanılmayan sebze meyve ekim yatakları ve yıllık çiçeklerin dikili olduğu tarhlarını 5-8 cm arası malç ile kapatabilirsiniz. Fareleri sevindirmemek için daha kalın dökmemeniz tavsiye edilir :)

Dışarıda duran, gübre, ilaç benzeri kimyasallarınızı aşırı soğuklardan korumak için kapalı mekanlara almak gerekir yoksa bazıları etkilerini yitirebilirler. Kötü kokuyorsa da bir kaç kat torba içine koyup sıkıca ağzını bağlayabilirsiniz.

Bahçedeki fıskiyeler, süs havuzlarını kapatmanın da vakti geldi. Aynı şekilde eğer akaryakıtla çalışıyorsa çim makinasının deposunu da boş tutmanız gerekir.

Bu mevsim kuşları da unutmamak gerekir. Sadece yem değil, taze içme suyuda koymalı, suyun donmadığından emin olmalısınız. Bahçede elinizden geldiğince toprak havalandırma yaparsanız kuşları çıkan böceklerle de mutlu  edebilirsiniz hem de toprağınız havalanmış olur.

Artık dal ve odun parçalarını gelişi güzel bir yere yığarak, kirpiler için güzel bir kış uykusu yuvası yapabilirsiniz.

Seranız ya da kapalı balkonunuzda ısıtma ile ekime dikime devam edecekseniz, ısıtıcıların durumunu önceden bir kontrol etmekte fayda var. 
Bahçe Bakımı
Elma ve armut ağaçlarını budayabilirsiniz.

Huş, akçaağaç ve sarmaşıklarınızı budayabilirsiniz.

Genel olarak tüm ağaç ve çalılarınızdaki ölü, kuru, kırık, hastalıklı dalları, kök sürgünlerini ve dik sürgünleri budamaya devam edin.

Çalılarda ve odunsu bitkilerde uç budaması yapabilirsiniz. Budadığınız parçalar ile yılbaşı için çok ilginç süsler ve güzel hediyelik eşyalar yapabilir, bahçenizi evinize dekor olarak taşıyabilirsiniz.

Mor çiçekli çim olarak da bilinen liriope, gün güzeli, solucan otu, gülhatmilerin tepeleri hala yeşil ise tümüyle kesmeye gerek yoktur, sadece kuruyan yaprakları temizlemeniz yeterli.

Toprak donmadıysa yaprak döken ağaçları dikmeye ve yerlerini değiştirmeye devam edebilirsiniz. Soğuklar iyice bastırdığında mümkün mertebe çim alanınızın üzerinde yürümekten kaçının.

Çiçek diplerini çamur sıçramasını önlemek için malç ile kapatın ve sık sık siyah lekeli yaprak var mı diye kontrol edin, varsa temizleyin. Bu sayede mantari hastalıklardan korunabilirsiniz.

Bahçe ya da balkonda soğuğa maruz kalacak saksıların altına soğuktan korumak için ayak koyabilir ve gerekirse saksıları çuval bezi pıt pıt naylon benzeri bir şeyle sarabilirsiniz. Kışı dışarıda geçiremeyecek genç bitkilerinizi ise artık eve almalısınız.

Güllerden kızaran tohum keselerini/kafalarını (artık ona her ne deniyorsa) toplayabilirsiniz. Bu tohumlar soğuk katlamadan sonra baharda ekmeye hazır olacak.

Soğanlı, yumru köklü bitkilerinizi çürüme var mı diye bir kontrol edin.

Yeni dikilen ağaçların, çalıların ve odunsu bitkilerin sulamasına devam edin.

Ekim / dikim
Eğer elinizde hala dikmediğiniz bitki soğanı kaldıysa, toprak da hala donmadıysa çok çok acil olarak dikmelisiniz. Biraz geç de olsa baharda açacaklardır.

Toprak ıslak yada donuk değilse meyve ağaçlarının ekimine devam edilebilir.

Pırasa, lahana, yaban havucu ve benzeri kök ürünlerini toplayabilirsiniz. Bürüksel lahananız var ise hala dayanacaktır. Brüksel lahanası kar altında bile kalır.

Bahçede boş kalan yerlere menekşe ya da funda gibi kışa dayanıklı çiçekler, çalılar dikebilirsiniz.

Yalın kök bitkileri ekebilirsiniz.

Evdeki bitkiler
Bu soğuklarda kompostu karıştırmak için bile balkona çıkmaya kendimi zor ikna ediyorum o yüzden bütün ilgi ve dikkat ister istemez ev içindeki bitkilerde. Gerçi onların da bir çoğu dormansi sürecine giriyor ve sulamayı azaltıyoruz ama yine de yapılacak işler var.

Özellikle balkondan içeriye alınan çiçeklerinizin yapraklarını nemli bir bezle silerek tozu ve ilaçlama artıklarını alabilirsiniz. Ayrıca sadece bahçedeki ağacın çalının değil onlarında saksı diplerini temizlemek gerekir.

Dışarıdan eve alınan bitkileri böcek için kontrol etmek ve ilaçlamakta fayda var. Bazı böcekler evin sıcak nemli uygun koşullarında hızla çoğalıp sonra başınıza dert olabilirler. Bu dönemde özellikle örümcek, unlu ve kabuklu bit için gözünüz hep çiçeklerin üzerinde olmalı. Eğer işler kontrolden çıkmadan evvel durumu farkederseniz yıkama, alkol ile silme, arap sabunu + sıvı yağ spreyi gibi kimyasal olmayan yöntemlerle durumu kurtarabilirsiniz. İşler çığrından çıkar ise çiçekleri balkona çıkartıp ilaçlamak için hava şartları uygun olmayabilir ve zor durumda kalırsınız. 

Nergis soğanlarınızı toprağa bile değil, çakıl taşları üzerine yerleştirip, soğanın hemen altına gelecek kadar su koyarak filizlendirebilirsiniz, 2 haftada bir yeni bir parti suya koup hazırlarsanız kış boyunca evinizde taze çiçek dekorunuz devam eder.

Yine benzer şekilde nergis zambaklarınızda bu kış evinizi süsleyebilir, bir kere sulayıp aydınlık bir yere yerleştirin ve bekleyin bir kaç hafta bir hareket olmaz ise tekrar sulayın. Ama kesinlikle sürekli sulamayın çürümesine sebep olabilirsiniz, 2 haftada bir su verip sonra sabırla bekleyin.